به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، استاد: علی صدرایی خویی درنشستی علمی به بررسی نسخ خطی با موضوع: شناخت و احیای نسخ خطی حدیثی، ضرورت ها و راهکارها پرداخته که چکیده آن در ادامه می آید:

گسترۀ وسیعی از نسخ خطی در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی وجود دارد که اطلاعات پژوهشگران شیعی از آن ها ناچیز است. وجود دو هزار نسخۀ خطی در کشور مالی، شش هزار در کشور روسیه و هزاران نسخۀ دیگر در سایر کشورها، تنها بخش اندکی از گنجینۀ پرقیمت نسخه های خطی در حوزۀ علوم اسلامی و انسانی است.

شناسایی و احیای نسخ خطی فواید بسیاری دارد که «معرفی دین اسلام و شیعه» از جمله آن ها است.

«امکان دفع شبهه تحریف قرآن» از دیگر فواید شناخت و احیای نسخ خطی به شمار می آید؛ زیرا قرآن کریم تنها کتابی است که بیشترین نسخ خطی را در جهان دارد و در تمام نسخ خطی آن حتی یک کلمه جابه جایی و تفاوت مشاهده نمی شود.

فایدۀ دیگر در تصحیح متون و نسخ خطی کتب حدیثی نهفته است؛ زیرا از این راه، «بازشناسی موارد تصحیف و تحریف و شناسایی دستبرد نسّاج غرض ورز» به دست می آید.

فواید یاد شده، ضرورت شناخت و احیای نسخ خطی حدیثی را بیشتر نمایان می کند. با توجه به این ضرورت، لازم است در مراکز آموزشی علوم اسلامی و انسانی دست کم دو واحد درسی به شناخت و احیای نسخ خطی اختصاص پیدا کند یا مراکز خاصی برای این منظور راه اندازی شوند که به طور ویژه این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند. همچنان که در مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث «مرکز بین المللی مخطوطات» در عمل به چنین ضرورتی تأسیس شده است.

در همین راستا، شمار گسترده ای از نسخه های خطی نیز در جمهوری اسلامی ایران ثبت شده است. نکته ای را که در این باره باید افزود، این است، نسخ خطی متعلق به فرد یا کشور خاصی نیست؛ بلکه این نسخه ها اختصاص به شخص یا جایی دارد که بتواند آن را احیا کند و از آن بهره ببرد. بنابراین در «نگرش به نسخ خطی» نباید نگاه مالکیتی داشت؛ ضمن این که هیچ اصراری نباید کرد که نسخ خطی از کشوری به کشور دیگر منتقل شود؛ چرا که وجود نسخه های خطی از مسلمانان و علوم اسلامی، نشانۀ حضور اسلام در آن منطقه است. البته آن چه که در این زمینه مهم است لزوم تسهیل استفاده از متن آن نسخه ها از طریق تصویر، فیلم دیجیتال و مانند آن است.

شماری از نسخه های خطی موجود، از آنِ دانشمندان معاصر است که تاکنون منتشر نشده اند. بنابراین شایسته است بخشی از کارهای پژوهشی در این عرصه، به این دست آثار اختصاص یابد. در این زمینه باید از بزرگان عرصۀ احیای نسخ خطی در حوزۀ حدیث شیعه یاد کرد.

منبع: نمایه، چکیده نشست های علمی حوزوی. استاد: علی صدرایی خویی